Đề xuất bộ tiêu chí và xác định các mức độ suy thoái ao, đầm nước ngọt: trường hợp nghiên cứu điển hình tại tỉnh Ninh Bình

Tóm tắt

Tỉnh Ninh Bình có nhiều ao, đầm nhỏ, có tiềm năng lớn cho phát triển kinh tế. Tuy nhiên, việc quản lý và khai thác chưa hợp lý đã dẫn đến tình trạng suy thoái đáng kể về môi trường, giảm khả năng sản xuất. Bài báo này đề xuất bộ tiêu chí và xác định mức độ suy thoái của hệ thống ao, đầm nhỏ (diện tích 0,5 - 1 ha) tại tỉnh Ninh Bình bằng việc kết hợp các phương pháp thu thập số liệu thực địa, tổng hợp thông tin, tham vấn chuyên gia và áp dụng phương pháp phân tích thứ bậc (AHP) để xác định trọng số các tiêu chí. Kết quả trọng số các tiêu chí như sau: mất cân bằng sinh thái có trọng số lớn nhất (0,4641); suy thoái môi trường đất, suy thoái môi trường nước có trọng số bằng nhau (0,2017); sự xuất hiện của sinh vật ngoại lai xâm hại và có nguy cơ xâm hại là 0,0888; phân mảnh của ao, đầm và ô nhiễm rác thải là 0,0436. Thang điểm E để phân loại mức độ suy thoái ao, đầm từ “Không bị suy thoái” (3,5 ≤ E ≤ 4,567) đến “Suy thoái cực kỳ nghiêm trọng” (0,0 ≤ E < 2,5). Kết quả 46/50 ao, đầm đang bị suy thoái với suy thoái nhẹ (18 ao, đầm), suy thoái trung bình (15 ao, đầm); 13 ao, đầm suy thoái nghiêm trọng và cực kỳ nghiêm trọng. Đây là cơ sở khoa học quan trọng cho công tác quản lý tài nguyên, đề xuất biện pháp phục hồi và định hướng khai thác bền vững ao, đầm, góp phần phát triển kinh tế hiệu quả cho tỉnh Ninh Bình.