Phát triển các DNA mã vạch đặc trưng để giám định loài Nghiến gân ba (Excentrodendron tonkinensis) tại Thái Nguyên

Tóm tắt

Nghiến gân ba (Excentrodendron tonkinensis) là cây gỗ lớn có giá trị kinh tế cao, thân gỗ dùng trong xây dựng, chế biến các sản phẩm đồ gia dụng cao cấp, đồ thủ công mỹ nghệ. Than trắng (Binchotan) sản xuất từ cành Nghiến gân ba là một trong những loại than có giá trị xuất khẩu cao. Tuy có khu phân bố rộng, nhưng bị khai thác rất mạnh ngay cả tại các khu bảo tồn thiên nhiên hay rừng quốc gia, số cá thể trưởng thành đã bị chặt phá chiếm hơn 70%. Vì vậy, loài này đang đứng trước nguy cơ bị tuyệt chủng ngoài thiên nhiên và cần được bảo tồn để phát triển trở lại. Trong nghiên cứu này, trình tự DNA mã vạch của các gen rbcL, trnH-psbA và ITS đã được sử dụng để đánh giá khả năng giám định loài Nghiến gân ba tại một số địa điểm thuộc tỉnh Thái Nguyên. Trình tự các gen rbcL và trnH-psbA có mức độ tương đồng rất cao (100%) ở tất cả 20 mẫu Nghiến gân ba nghiên cứu, còn trình tự gen ITS cho thấy sự sai khác tại 20 vị trí nucleotide tương ứng với 7 nhóm trình tự của các mẫu. Cả ba trình tự đều cho thấy khả năng giám định loài tương đối cao (từ 99,38% đến 100%) và theo thứ tự sắp xếp như sau: trnH-psbA > rbcL > ITS. Trình tự nucleotide của các DNA mã vạch này ở loài Nghiến gân ba đã được đăng ký thành công trên GenBank và là cơ sở dữ liệu DNA để ứng dụng trong công tác giám định loài này tại Việt Nam.