GIÁM ĐỊNH VÀ ĐÁNH GIÁ ĐA DẠNG DI TRUYỀN LOÀI XÁ XỊ (Cinnamomum parthenoxylon (Jack) Meisn)
Từ khóa:
đa dạng di truyền, ADN mã vạch, Xá xị, Cinnamomum parthenoxylonTóm tắt
Xá xị (Cinnamomum parthenoxylon (Jack) Meisn) là loài cây gỗ cao cấp cho giá trị kinh tế cao, có nguồn gen hiếm được xếp trong nhóm IIA (Nghị định 06/2019/NĐ-CP của Chính phủ năm 2019) và nhóm CR cực kỳ nguy cấp. Loài cây này có khả năng tái sinh tự nhiên kém và bị khai thác bừa bãi để cất tinh dầu nên chúng đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng và cần được bảo tồn, phát triển trong tự nhiên. Trong nghiên cứu này, ba chỉ thị ADN mã vạch là matK, rbcL, và trnH-psbA được sử dụng để giám định và phân tích đa dạng di truyền của các cây Xá xị điều tra được tại vườn quốc gia Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc. Kết quả cho thấy cả ba chỉ thị ADN mã vạch đều cho hiệu quả giám định loài Xá xị, trong đó chỉ thị trnH-psbA có hiệu quả giám định loài thấp hơn so với chỉ thị matK và rbcL. Trình tự trnH-psbA được cho là chỉ thị hiệu quả trong phân tích đa dạng di truyền giữa các cây Xá xị tại Vườn quốc gia Tam Đảo, cụ thể vị trí nucleotide bảo thủ (không biến đổi) giữa 07 mẫu nghiên cứu là 453 nucleotide, còn số vị trí biến đổi là 10 nucleotide với 06 vị trí có ý nghĩa tiến hóa thể hiện sự khác biệt giữa ba mẫu trở lên. Chỉ số đa dạng haplotype tương đối cao (Hd = 0,9524) và chỉ số đa dạng nucleotide thấp (Pi = 0,00926). Kết quả về giám định và đánh giá đa dạng di truyền loài Xá xị tại Vườn quốc gia Tam đảo là cơ sở khoa học để đưa ra giải pháp bảo tồn và phát triển hữu hiệu loài cây này.
