Nghiên cứu nhân giống Dó vân nam (Aquilaria yunnanensis S.C.Huang) và Dó quả nhăn (Aquilaria rugosa K.le-Cong & Kessler) bằng kỹ thuật nuôi cấy in vitro
DOI:
https://doi.org/10.55250/Jo.vnuf.14.7.2025.012-021Từ khóa:
Dó quả nhăn, Dó vân nam, in vitro, nhân giốngTóm tắt
Nghiên cứu này trình bày quy trình nhân giống in vitro hai loài Dó quý là Dó vân nam (Aquilaria yunnanensis S.C.Huang) và Dó quả nhăn (Aquilaria rugosa K.le-Cong & Kessler). Kết quả nghiên cứu cho thấy có hiệu quả cao trong việc khử trùng và nhân nhanh chồi. Việc xử lý mẫu chồi bằng HgCl₂ 0,1% trong 4 phút kết hợp với cefotaxime 200 mg/l trong 15 phút đạt tỉ lệ mẫu sạch nảy chồi cao nhất (28,89% đối với Dó vân nam và 37,78% đối với Dó quả nhăn) sau 8 tuần nuôi cấy. Môi trường để tạo cụm chồi và kích thích tăng trưởng chồi đối với loài Dó vân nam là WPM* + 0,1 mg/l BAP + 0,1 mg/l kinetin + 0,3 mg/l NAA + 4 mg/l GA3 + 10 g/l Sucrose và 10 g/l Glucose đạt kết quả 6,59 chồi/mẫu,3,68 chồi hữu hiệu/mẫu) với chiều cao chồi trung bình 3,38 cm, chồi có chất lượng tốt; đối với loài Dó quả nhăn là WPM* + 0,1 mg/l BAP + 0,1 mg/l kinetin + 0,3 mg/l NAA + 6 mg/l GA3 + 10 g/l Sucrose và 10g/l Glucose đạt 7,29 chồi/mẫu,3,26 chồi hữu hiệu/mẫu với chiều cao chồi trung bình 3,61 cm, chồi có chất lượng tốt sau 8 tuần nuôi cấy. Môi trường tạo cây hoàn chỉnh là WPM* + 0,5 mg/l NAA + 0,25 mg/l IBA + 0,5 mg/l IAA+ 1mg/l than hoạt tính với tỉ lệ chồi ra rễ đạt 88,9%, 4,15 rễ/chồi và chiều dài rễ đạt 3,57 cm đối với Dó vân nam và 87,78% chồi ra rễ, 4,35 rễ/chồi và chiều dài rễ đạt 3,78 cm đối với Dó quả nhănsau 8 tuần nuôi cấy. Nghiên cứu đã thiết lập thành công quy trình nhân giống in vitro cho cả hai loài Dó, cung cấp cơ sở khoa học quan trọng cho việc bảo tồn và phát triển nguồn gen quý hiếm này.
Tài liệu tham khảo
[1]. Hoang Van Sam, Nguyen The Nha , Tran Van Chu, Nguyen Thanh Tuan, Nguyen Thi Tho, Do Thanh Tam, Le Bao Thanh, Tran Ngoc Hai, Ha Van Huan, Hoang Thi Hang, Duong Trung Hieu, Claudio Cerboncini & Olarte Alexandra (2019). Aquilaria yunnanensis S.C. Huang (Thymelaeaceae), A New Record for the Flora of Vietnam. Forest and Society. 3(2): 202-208.
[2]. T. Van Minh, (2001). Application of tissue culture techniques in woody species conservation, improvement and development in Vietnam: Agarwood (Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte) via shoot-tip culture. II International Symposium on Biotechnology of Tropical and Subtropical Species. 692: 37-42.
[3]. Nguyễn Thị Thơ, Phạm Thị Quỳnh, Nguyễn Thành Tuấn, Vũ Thị Phan, Bùi Văn Thắng, Hà Văn Huân, Phạm Bích Ngọc & Nguyễn Thế Nhã (2018). Nhân giống in vitro một số loài Dó trầm (Aquilaria) ở Việt Nam. Tạp chí Khoa học và Công nghệ Lâm nghiệp. 6: 24-31.
[4]. Hoon S. J. C. S. (2014). In vitro cultures of Aquilaria malaccensis for agarwood production. Doc tor of Philosophy, School of Biosciences, University of Nottingham.
[5]. Listiana B. E., Sumarjan, Schurr U. & Mulyaningsih T. (2018). In vitro regeneration of Agarwood plant (Aquilaria filaria). Proceedings of the 3rd International Conference on Science and Technology (ICST).
[6]. Chandrarathne P., Attanayake A., Weerasinghe P. & Randeniya R. (2023). In vitro propagation of Aquilaria crassna Pierre. International Journal of Veterinary Science and Agriculture Research. Volume 5 Issue 6, November-December.
[7]. Debnath B. (2023). In vitro response, growth and maintenance of callus of Aquilaria agallocha Roxb. (Thymelaeaceae). Bioscience Discovery. 4(2): 155-159.
[8]. Li X., Chen Z., Hu B. & Zeng B. (2024). Establishment of a Highly Efficient Micropropagation System of Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte. Forests. 15(10): 1774.
[9]. Nguyễn Hải Tuất & Nguyễn Trọng Bình (2005). Khai thác và sử dụng SPSS để xử lý số liệu nghiên cứu trong lâm nghiệp. NXB Nông nghiệp, Hà Nội.
