Xây dựng bản đồ hiện trạng rừng phòng hộ Núi Cậu - Dầu Tiếng,  tỉnh Bình Dương

Trần Thị Ngoan; Võ Minh Hoàn; Nguyễn Thị Hoa; Nguyễn Thị Hà; Nguyễn Văn Hợp; Lê Văn Cường; Trần Thanh Trí

doi:10.55250/Jo.vnuf.13.6.2024.093-104

Từ khóa:

Bản đồ hiện trạng rừng, chỉ số NDVI, mẫu khóa ảnh, rừng phòng hộ Núi Cậu-Dầu Tiếng, Sentinel 2A, viễn thám

Tóm tắt

Bản đồ hiện trạng rừng là cơ sở dữ liệu quan trọng trong công tác theo dõi diễn biến rừng nói riêng và quản lý rừng nói chung. Khu vực rừng phòng hộ Núi Cậu - Dầu Tiếng có địa hình phức tạp với hệ sinh thái rừng đặc trưng trên núi đá, có giá trị phòng hộ đặc biệt quan trọng đối với lưu vực hồ Dầu Tiếng. Nghiên cứu sử dụng ảnh Sentinel 2A kết hợp với 110 mẫu khóa ảnh nhằm xây dựng bản đồ hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp tại khu vực nghiên cứu. Phương pháp phân loại định hướng đối tượng và chỉ số khác biệt thực vật (NDVI) được áp dụng để phân loại bản đồ hiện trạng rừng, độ chính xác của bản đồ sau phân loại được xác định bằng hệ số Kappa và độ chính xác tổng thể. Kết quả chỉ ra 10 trạng thái rừng và đất lâm nghiệp trong đó diện tích có rừng với 1.475,1 ha (98,52%); diện tích chưa có rừng là 22,2 ha (1,48%). Trạng thái rừng gỗ tự nhiên núi đá nghèo kiệt có diện tích lớn nhất chiếm 38,41% tổng diện tích đất lâm nghiệp. 100% diện tích rừng và đất lâm nghiệp thuộc rừng phòng hộ đầu nguồn. Rừng tự nhiên phân bố trên điều kiện lập địa núi đá khá khắc nghiệt, ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của cây rừng, do đó diện tích rừng có trữ lượng nghèo và nghèo kiệt chiếm 97,5%. Kết quả nghiên cứu này cung cấp cơ sở khoa học về công nghệ GIS và viễn thám và có ý nghĩa quan trọng trong công tác điều tra, quy hoạch và quản lý rừng bền vững.

Tài liệu tham khảo

. Prashanti Sharma, Rajesh Bahadur Thapa & Mir Abdul Matin (2020). Examining forest cover change and deforestation drivers in Taunggyi District, Shan State, Myanmar. Environment, Development Sustainability. 22: 5521-5538.

. Krishan Kundu, Prasun Halder & Jyotsna Kumar Mandal (2020). Forest cover change analysis in Sundarban delta using remote sensing data and GIS. Intelligent Computing Paradigm: Recent Trends. 784: 85-101.

. Christelle Vancutsem, Frédéric Achard, J-F Pekel, Ghislain Vieilledent, Silvia Carboni, Dario Simonetti, Javier Gallego, Luiz EOC Aragao & Robert Nasi (2021). Long-term (1990–2019) monitoring of forest cover changes in the humid tropics. Science advances. 7(10): eabe1603.

. Jingfeng Xiao, Frederic Chevallier, Cecile Gomez, Luis Guanter, Jeffrey A. Hicke, Alfredo R. Huete, Kazuhito Ichii, Wenjian Ni, Yong Pang, Abdullah F. Rahman, Guoqing Sun, Wenping Yuan, Li Zhang & Xiaoyang Zhang (2019). Remote sensing of the terrestrial carbon cycle: A review of advances over 50 years. Remote Sensing of Environment. 233: 111383.

. Lin Cao, Nicholas C. Coops, John L. Innes, Jinsong Dai, Honghua Ruan & Guanghui She (2016). Tree species classification in subtropical forests using small-footprint full-waveform LiDAR data. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation. 49: 39-51.

. Trần Quang Bảo, Cao Lê Quốc Việt & Võ Minh Hoàn (2022). Xây dựng bản đồ hiện trạng rừng của huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước bằng ảnh vệ tinh Sentinel 2a. Tạp chí KH&CN lâm nghiệp. 3: 53-63.

. Yichun Xie, Zongyao Sha & Mei Yu (2008). Remote sensing imagery in vegetation mapping: a review. Journal of Plant Ecology. 1(1): 9-23.

. Yan Gao, Margaret Skutsch, Jaime Paneque-Gálvez & Adrian Ghilardi (2020). Remote sensing of forest degradation: a review. Environmental Research Letters. 15(10): 103001.

. Johannes Breidenbach, Lars T Waser, Misganu Debella-Gilo, Johannes Schumacher, Johannes Rahlf, Marius Hauglin, Stefano Puliti & Rasmus Astrup (2021). National mapping and estimation of forest area by dominant tree species using Sentinel-2 data. Canadian Journal of Forest Research. 51(3): 365-379.

. Ewa Grabska, Patrick Hostert, Dirk Pflugmacher & Katarzyna Ostapowicz (2019). Forest stand species mapping using the Sentinel-2 time series. Remote Sensing. 11(10): 1197.

. Nguyen Viet Luong, Ryutaro Tateishi, Nguyen Thanh Hoan & To Trong Tu (2015). Forest change and its effect on biomass in Yok Don National Park in Central Highlands of Vietnam using ground data and geospatial techniques. Advances in Remote Sensing. 4(2): 108-118.

. UBND tỉnh Bình Dương (2021). Quyết định số 2772/QĐ-UBND tỉnh về phê duyệt phương án quản lý rừng bền vững rừng phòng hộ Núi Cậu giai đoạn 2020-2030.

. Nguyễn Thị Hà, Nguyễn Văn Hợp, Võ Minh Hoàn, Nguyễn Văn Quý, Đặng Việt Hùng & Trần Thị Ngoan (2023). Dẫn liệu bổ sung cho khu hệ thực vật của rừng phòng hộ Núi Cậu - Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương. Tạp chí KH&CN Lâm nghiệp. 1: 67-76.

DOI: https://doi.org/10.55250/jo.vnuf.2023.1.067-076

. Nguyễn Văn Thị & Trần Quang Bảo (2014). Ứng dụng kỹ thuật phân loại ảnh hướng đối tượng nhằm phân loại trạng thái rừng theo thông tư số 34. Tạp chí Khoa học Lâm nghiệp. 2: 3343-3353.

. Bùi Mạnh Hưng, Nguyễn Thị Bích Phượng & Nguyễn Thị Thảo (2021). Biến động lượng thực vật che phủ và mối quan hệ với các nhân tố tự nhiên xã hội tại Yên Châu, Sơn La. Tạp chí KH&CN lâm nghiệp. 3: 031-040.

. Fabio Maselli (2004). Monitoring forest conditions in a protected Mediterranean coastal area by the analysis of multiyear NDVI data. Remote Sensing of Environment. 89(4): 423-433.

. John Wilson Rouse, Rüdiger H Haas, John A Schell & Donald W Deering (1974). Monitoring vegetation systems in the Great Plains with ERTS. NASA Spec. Publ. 351(1): 309.

. Russell G Congalton (1991). A review of assessing the accuracy of classifications of remotely sensed data. Remote sensing of environment. 37(1): 35-46.

. Tommaso Jucker, John Caspersen, Jérôme Chave, Cécile Antin, Nicolas Barbier, Frans Bongers, Michele Dalponte, Karin Y van Ewijk, David I Forrester & Matthias Haeni (2017). Allometric equations for integrating remote sensing imagery into forest monitoring programmes. Global change biology. 23(1): 177-190.

. Marta Szostak, Paweł Hawryło & Dobrosława Piela (2018). Using of Sentinel-2 images for automation of the forest succession detection. European Journal of Remote Sensing. 51(1): 142-149.

. Dezhi Wang, Bo Wan, Penghua Qiu, Yanjun Su, Qinghua Guo, Run Wang, Fei Sun & Xincai Wu (2018). Evaluating the performance of Sentinel-2, Landsat 8 and Pléiades-1 in mapping mangrove extent and species. Remote Sensing. 10(9): 1468.

. Nicola Puletti, Francesco Chianucci & Cristiano Castaldi (2018). Use of Sentinel-2 for forest classification in Mediterranean environments. Ann. Silvic. Res. 42(1): 32-38.

. Gaia Vaglio Laurin, Nicola Puletti, William Hawthorne, Veraldo Liesenberg, Piermaria Corona, Dario Papale, Qi Chen & Riccardo Valentini (2016). Discrimination of tropical forest types, dominant species, and mapping of functional guilds by hyperspectral and simulated multispectral Sentinel-2 data. Remote Sensing of Environment. 176: 163-176.

. Adam Waśniewski, Agata Hościło, Bogdan Zagajewski & Dieudonné Moukétou-Tarazewicz (2020). Assessment of Sentinel-2 satellite images and random forest classifier for rainforest mapping in Gabon. Forests. 11(9): 941.

. Nguyễn Trọng Cương, Nguyễn Hải Hòa & Trần Quang Bảo (2019). Thành lập bản đồ rừng ngập mặn năm 2018 của tỉnh Thái Bình từ tư liệu ảnh sentinel 2. Tạp chí KH&CN Lâm nghiệp. 6: 57-66.

. Darius Phiri, Matamyo Simwanda, Serajis Salekin, Vincent R. Nyirenda, Yuji Murayama & Manjula Ranagalage. (2020). Sentinel-2 Data for Land Cover/Use Mapping: A Review. Remote Sensing [Online].

. Remus Prăvălie, Igor Sirodoev, Ion-Andrei Nita, Cristian Patriche, Monica Dumitraşcu, Bogdan Roşca, Adrian Tişcovschi, Georgeta Bandoc, Ionut Săvulescu & Valentina Mănoiu (2022). NDVI-based ecological dynamics of forest vegetation and its relationship to climate change in Romania during 1987–2018. Ecological Indicators. 136: 108629.

. Polina Lemenkova (2015). Analysis of Landsat NDVI time series for detecting degradation of vegetation. Geoecology and Sustainable Use of Mineral Resources. From Science to Practice. Proceedings of 3rd International Conference of Young Scientists. Belgorod State University (BelSU), Ed. AN Petin, PV Goleusov, EI Makaseeva. 11-13.

. Adaze Essaadia, Algouti Abdellah, Algouti Ahmed, Farah Abdelouahed & Elbadaoui Kamal (2022). The normalized difference vegetation index (NDVI) of the Zat valley, Marrakech: comparison and dynamics. Heliyon. 8(12): e12204.

. Meriame Mohajane, ALI Essahlaoui, Fatiha Oudija, Mohammed El Hafyani, Abdellah El Hmaidi, Abdelhadi El Ouali, Giovanni Randazzo & Ana C Teodoro (2018). Land use/land cover (LULC) using landsat data series (MSS, TM, ETM+ and OLI) in Azrou Forest, in the Central Middle Atlas of Morocco. Environments. 5(12): 131.