ĐIỀU TRA SỬ DỤNG LOÀI CÂY THUỐC VÀ TRI THỨC BẢN ĐỊA Ở SAPA, LÀO CAI

Tóm tắt

Lào Cai là một tỉnh Tây Bắc, nơi có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Mỗi dân tộc nơi đây lưu giữ nhưng nét riêng về tri thức và kinh nghiệm trong việc sử dụng loài thực vật ở rừng để chữa bệnh. Mục tiêu của nghiên cứu này nhằm điều tra về sử dụng loài cây thuốc và kiến thức bản địa của dân tộc H’mông và Dao tại Sapa. Kết quả chỉ ra, thực vật được sử dụng làm thuốc trên 116 loài cây có 52 loài cây sử dụng ở dân tộc Dao, 54 loài cây sử dụng trong nhóm dân tộc H’mông, 11 loài cây sử dụng chung trong cả 2 nhóm dân tộc. Các bộ phận sử dụng để làm thuốc là rất đa dạng như thân, lá, củ, rễ…  tập trung nhiều trên hai bộ phận thân, lá cả cây được dùng phổ biến. Đồng bào dân tộc H’mông sử dụng 21 bài thuốc và Dao sử dụng 18 bài thuốc chữa bệnh, hầu hết bài thuốc chữa bệnh của các nhóm dân tộc này tập trung bệnh đau nhức xương khớp, phụ nữ sau sinh, bệnh mẩn ngứa, lợi tiểu, các bệnh hiếm gặp hơn như gan, rắn cắn, hô hấp, tim mạch cũng được đồng bào sử dụng cây thuốc để chữa trị. Kinh nghiệm chữa bệnh của ông lang, bà mế cũng có nét đặc trưng góp phần duy trì tri thức bản địa từ đời này qua đời khác của đồng bào dân tộc ở Sapa, Lào Cai. Thêm vào đó, việc sống chung trên cùng một địa bàn cũng đã dẫn tới sự giao thoa về văn hoá nói chung, trong đó có sự giao thoa cả về kinh nghiệm trong việc điều trị bệnh bằng thực vật. Điều này được thể hiện qua việc một cây hoặc một nhóm cây cùng được sử dụng để điều trị chung cho một bệnh ở các dân tộc khác nhau.