Ứng dụng mô hình mất đất phổ dụng RUSLE đánh giá xói mòn đất  lưu vực Sông Công thuộc địa bàn huyện Định Hoá, tỉnh Thái Nguyên

Nguyễn Lê Duy; Lê Văn Thơ; Phan Thị Thanh Huyền

doi:10.55250/Jo.vnuf.14.1.2025.073-082

Từ khóa:

Định Hóa, GIS, RUSLE, GIS và Viễn thám, xói mòn đất

Tóm tắt

Nghiên cứu sử dụng mô hình RUSLE kết hợp với công nghệ GIS và viễn thám để đánh giá về mức độ xói mòn đất do mưa tại lưu vực Sông Công trên địa bàn một số xã huyện Định Hóa. Kết quả cho thấy 66,62% diện tích đất không bị xói mòn. Tuy nhiên, khu vực xói mòn nhẹ và trung bình (chiếm 28,37% và 4,56%) tập trung ở các xã có địa hình dốc như Thanh Định, Điềm Mặc và Bình Thành, trong khi diện tích bị xói mòn mạnh chỉ chiếm 0,45%, rải rác tại các xã Phú Đình, Bình Thành, và Điềm Mặc. Để bảo vệ tài nguyên đất bền vững, nghiên cứu nhấn mạnh cần duy trì lớp phủ thực vật ở khu vực ít xói mòn, áp dụng canh tác theo đường đồng mức và quản lý nước mưa hiệu quả. Tại các khu vực xói mòn trung bình và mạnh cần duy trì và tăng cường trồng cây che phủ và cải thiện hệ thống thoát nước. Đồng thời, việc sử dụng công nghệ GIS để theo dõi tình trạng xói mòn, cùng với tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân, sẽ góp phần giảm thiểu nguy cơ xói mòn và phát triển bền vững tài nguyên đất tại lưu vực Sông Công trên địa bàn huyện Định Hóa.

Tài liệu tham khảo

. Rattan Lal (2020). Soil erosion and gaseous emissions. Applied Sciences. 10(8): 2784.

. Pasquale Borrelli, Christine Alewell, Pablo Alvarez, Jamil Alexandre Ayach Anache, Jantiene Baartman, Cristiano Ballabio, Nejc Bezak, Marcella Biddoccu, Artemi Cerdà & Devraj Chalise (2021). Soil erosion modelling: A global review and statistical analysis. Science of the total environment. 780: 146494.

. Jianlin Zhao, Zhengang Wang, Yifan Dong, Zhiqiang Yang & Gerard Govers (2022). How soil erosion and runoff are related to land use, topography and annual precipitation: Insights from a meta-analysis of erosion plots in China. Science of The Total Environment. 802: 149665.

. Leichao Bai, Nan Wang, Juying Jiao, Yixian Chen, Bingzhe Tang, Haolin Wang, Yulan Chen, Xiqin Yan & Zhijie Wang (2020). Soil erosion and sediment interception by check dams in a watershed for an extreme rainstorm on the Loess Plateau, China. International Journal of Sediment Research. 35(4): 408-416.

. Yuei-An Liou, Quang-Viet Nguyen, Duc-Vinh Hoang & Duy-Phien Tran (2022). Prediction of soil erosion and sediment transport in a mountainous basin of Taiwan. Progress in Earth and Planetary Science. 9(1): 52.

. Durga Bahadur Tiruwa, Babu Ram Khanal, Sushil Lamichhane & Bharat Sharma Acharya (2021). Soil erosion estimation using geographic information system (GIS) and revised universal soil loss equation (RUSLE) in the Siwalik Hills of Nawalparasi, Nepal. Journal of Water and Climate Change. 12(5): 1958-1974.

. Daniele Vergamini, Matteo Olivieri, Maria Andreoli & Fabio Bartolini (2024). Simulating policy mixes to reduce soil erosion and land abandonment in marginal areas: A case study from the Liguria Region (Italy). Land Use Policy. 143: 107188.

. Nguyễn Trọng Hà (1996). Xác định các yếu tố gây xói mòn và khả năng dự báo xói mòn trên đất dốc, Luận án PTS KH-KT, Trường Đại học Thủy lợi.

. Reza Zakerinejad (2016). Integrated Assessment of Gully Erosion Processes, Using Multispectral Remote Sensing, Stochastic Modelling, and GIS-based Morphotectonic Analysis; A Case Study in the Southwest of Iran. Universität Tübingen.

. Steven M de Jong (1994). Applications of reflective remote sensing for land degradation studies in a Mediterranean environment. Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap.

. GJ Shin (1999). The analysis of soil erosion analysis in watershed using GIS. Department of Civil Engineering, Gang-won National University, Gangwon-do, South Korea, Ph. D. dissertation.

. Bộ KH&CN (2009). Tiêu chuẩn 5299:2009 - Chất lượng đất – phương pháp xác định mức độ xói mòn đất do mưa.

. Cục Thống kê tỉnh Thái Nguyên (2020). Niêm giám thống kê tỉnh Thái Nguyên.

. Walter H Wischmeier & Dwight David Smith (1978). Predicting rainfall erosion losses: a guide to conservation planning. Department of Agriculture, Science and Education Administration.

. Nguyễn Tử Siêm & Thái Phiên (1999). Đất đồi núi Việt Nam – Thoái hóa và phục hồi. Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội.

. Nguyen Manh Ha, Nguyen Van Dung & Hoang Huyen Ngoc (2013). Application of USLE and GIS tool to predict soil erosion potential and proposal land cover solutions to reduce soil loss in Tay Nguyen. Vietnam Journal of Earth Sciences. 35(4): 403-410.