NGHIÊN CỨU SỬ DỤNG VÙNG SỐNG CỦA VOỌC MŨI HẾCH (Rhinopithecus avunculus) Ở KHU BẢO TỒN LOÀI VÀ SINH CẢNH VOỌC MŨI HẾCH KHAU CA, TỈNH HÀ GIANG

Tóm tắt

Voọc mũi hếch (Rhinopithecus avunculus) thuộc Họ Khỉ (Cercopithecidae), Họ phụ Voọc (Colobinae) là một  trong 4 loài Linh trưởng đặc hữu của Việt Nam, nằm trong danh sách 25 loài Linh trưởng nguy cấp nhất trên thế giới. Khu bảo tồn loài và sinh cảnh (KBTL&SC) Vọoc mũi hếch Khau Ca, tỉnh Hà Giang được ghi nhận là nơi có quần thể Voọc mũi hếch lớn nhất ở Việt Nam với khoảng 90 cá thể (Đồng Thanh Hải, 2009). Nghiên cứu về vùng sống của Voọc mũi hếch (R. avunculus) được tiến hành tại KBTL&SC Vọoc mũi hếch Khau Ca từ tháng 3 – 6/2010, trên 4 tuyến điều tra chính và nhiều tuyến phụ khác. Đã xác định được trong khu vực có 3 đàn Voọc mũi hếch, với 94-103 cá thể, mật độ 15 cá thể/1km². Phân bố ở độ cao trung bình từ 700 – 800m, với sinh cảnh ưa thích là vùng có nhiều cây gỗ lớn, hệ thực vật đa dạng, ít bị tác động. Diện tích vùng sống của quần thể Voọc tại KBTL&SC Khau Ca là: 1,04- 2,185 Km² (theo phương pháp ô lưới của Liu và cộng sự, 2004) và 0,476 km² (trung bình theo 3 phương pháp ADK, HMN, MCP). Tổng chiều dài quãng đường di chuyển (DRL) trung bình trong là 1.075 m/ngày. So với một số loài Voọc trong giống Rhinopithecus, Voọc mũi hếch có chiều dài quãng đường di chuyển trong ngày ngắn hơn. Đã xác định được 5 mối đe dọa chính tới quần thể Voọc tại Khau Ca là: Khai thác gỗ, săn bắn, chăn thả gia súc, Cháy rừng và thu hái LSNG. Giải pháp chính bảo tồn và phát triển bền vững quần thể Voọc mũi hếch tại Khau Ca là giảm thiểu các mỗi đe dọa trên, đặc biệt là nghiêm cấm việc khai thác gỗ củi và săn bắn.